Antwerpen, Kerken en Toerisme
Toerismepastoraal, Bisdom Antwerpen (TOPA vzw)

Op reis in eigen stad

Een dagje ITALIA in Antwerpen

Onze-Lieve-Vrouwekathedraal

Naar Italië heengaan en in Italië heengaan …

Altaarstuk Sint Jan Berchmans
Iets meer in detail
Nog meer in detail

Wie ook naar Rome getogen is en er ook eeuwig rust, is de jonge Sint-Jan Berchmans (Diest 1599- Rome 1621). Het levensverhaal van deze Vlaamse jezuïetenheilige kan je aflezen op de zijmuren van de Sint-Jan Berchmanskapel (in de kooromgang) waar de wapens van de steden zijn verblijfplaatsen aangeven, waaronder Loreto en Rome. Op het retabel gaat alle aandacht naar zijn dood in Rome, voorafgegaan door zijn levensverhaal op de achtergrond. Zijn voetreis naar de Eeuwig Stad wordt uitgebeeld op het moment dat hij geknield, van vreugde juicht wanneer hij voor het eerst in de verte de immense koepel van de Sint-Pietersbasiliek aanschouwt. Geef toe: een dergelijke emotionele ontlading zit er voor de snelle toerist van nu niet meer in.

Word je in deze kathedraal van Antwerpen herinnerd aan de Sint-Pietersbasiliek van Rome, weet dan dat je in de Sint-Pietersbasiliek van Rome gewezen wordt op de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal van Antwerpen. Op de vloer van ’s werelds grootste kerk staan de lengten van andere grote kerken aangegeven, zo ook met 118,61 m – jawel – die van … Gelukkig komt het er in de schoonheidsleer of esthetica niet op aan de grootste te zijn.

Cornelius Franciscus de Nelis

Ook Antwerpens laatste bisschop van het Ancien Régime, Cornelis Nelis, reist naar Italië, zij het om te vluchten voor het Frans Revolutionair Bewind, dat het niet zo heeft met adel en clerus. Hij sterft tijdens het Frans Bewind in ballingschap te Firenze op 21 augustus 1798 als “zondaar en pelgrim”, aldus het door hem zelf opgestelde grafschrift. Hij wordt begraven in een kapel nabij het camaldulenzenklooster, maar vermits hij toch in Antwerpen thuis hoort, sluit zijn portret in de sacristie heel rechtmatig de reeks bisschopsportretten van het Ancien Régime af.

Capello: grafmonument
Capello: epitaaf

Iemand van vreemde origine die om vreedzamere motieven hier getogen en gestorven is, is de zevende bisschop van Antwerpen, want hier geboren uit een Italiaanse vader: Marius Ambrosius Capello (1654-’76). Op zijn barok marmeren grafmonument in de kooromgang (een meesterwerk van Artus II Quellinus, vóór 1676) ligt de bisschop in vol ornaat in eeuwige aanbidding. Op de ‘geborduurde’ koormantel staan scenes uit het leven van de heilige Marius (Mario), wiens naam in Italië – mede als mannelijke vorm van de naam Maria – bijzonder populair werd. Op zijn epitaaf (rechts van de boekenwinkel; werk van Hendrik-Frans Verbrugghen of Artus II Quellinus, 1676) wordt hij geëerd als grote weldoener voor de armen.