Op reis in eigen stad
Een dagje ITALIA in Antwerpen
Sint-Carolus-Borromeuskerk
Conscienceplein
Een gevel die spreekt…
Deze rijke kerk, oorspronkelijk van de jezuïeten en toegewijd aan hun stichter Ignatius van Loyola (1621), geldt als het symbool van de Contrareformatie in de Zuidelijke Nederlanden. Voor de kerk, ontworpen door de patersPriester die lid is van een religieuze orde. François d’Aguilon en Pieter Huyssens, levert P.P. Rubens naast meer dan 40 schilderijen ook ontwerpen voor beeldhouwwerken en voor onderdelen van de gevel en de toren. Na de opheffing van de jezuïetenorde in 1773 kreeg hun kerk niet alleen een nieuwe bestemming toegewezen als kerk voor volwassenenonderricht, maar ook een nieuwe patroonheilige: Carolus Borromeus (+ 1584), die als bisschopPriester die de leiding heeft van een bisdom. Zie ook aartsbisschop. van Milaan op dat vlak vruchtbare initiatieven had genomen.
De gevel is duidelijk geïnspireerd door die van de Il Gesù, de moederkerk van de jezuïeten in Rome, ontworpen door Giacomo Vignola (1573) en uitgevoerd door Giacomo della Porta (1577). Behalve Romeinse bevat de gevel ook Genuese elementen, die aan Rubens te danken zijn. Hij bezat immers tekeningen van de Santa Maria Annunziata di Carignano, (1552-1588), door Galeazzo Alessi, een voorbeeld van renaissancistische architectuur, waarvan de hoektorens werden overgenomen. Deze ontwerpen van Alessi werden trouwens opgenomen in Rubens’ modelboek ‘Palazzi di Genova’.
Ondanks de onmiskenbare Italiaanse inspiratie, is er een eigen originaliteit voor wat betreft de uiterst evenwichtige afmetingen, de (oorspronkelijke) variatie aan steensoorten en de rijke beeldversiering. Het mag gezegd worden: in Italië, dat met barokgevels overspoeld is, vind je geen gevel die zo elegant is als …
