Antwerpen, Kerken en Toerisme
Toerismepastoraal, Bisdom Antwerpen (TOPA vzw)

Op reis in eigen stad

Een BERGWANDELING in Antwerpen

Waar is de Visberg gebleven?

Het platform voor de ingangspoort van het eigenlijke pand ‘Steen’ vormt nu een eenzame hoogte. De Schelde-oever van nu laat nergens meer toe te ontwaren hoe ‘bergachtig’ het hier vroeger geweest is. De effen kaaimuur loopt van de Noorder- tot de Zuiderbocht over een afstand van ongeveer 3,5 km. De gronden van de (vroegere) hangars) en de straten langsheen de rivier liggen effen als de waterspiegel. Begrijpelijkerwijze wordt al wie hier over de ‘bergen’ van weleer spreekt, op ongeloof, zo niet op hoongelach onthaald, want ‘ondenkbaar’! Spijtig voor het historisch verhaal van Antwerpen, maar die landrug ter hoogte van het Steen en de Willem Ogierplaats is bij de rechttrekking van de Scheldekaaien ca. 1884 geheel weggegraven.
Merk op dat het 19de-eeuwse wandelterras hier, het Noorderterras – bij manier van spreken – naadloos aansluit op die oorspronkelijke verhevenheid waarop het Steen deels werd opgetrokken.

Het Steen in 1883 tijdens de rechttrekking van de Schelde.

Vóór het rechttrekken van de kaaien lag hier oa.de Vismarkt, die door een hellende straat, de ‘Visberg’ of de ‘Berg van de Vismarkt’, met de Kuiperstraat was verbonden. De vismarkt werd hier in de loop van de 15de eeuw ingericht. Er waren wel twee markten: de binnenmarkt of Grote Vismarkt; de belangrijkste binnen de stadsmuur, en de buitenmarkt, Kleine Vismarkt of Botmarkt, tegen de Schelde aan. Ca. 1840 kreeg nog een straatje aan de Vismarkt de naam van Visstraatje. Na de sloop van enkele huisjes in de buurt en de ophoging van de grond werd in de jaren 1841-‘43 een nieuwe vismarkt gebouwd door architect Bourla. Ca. 1885 werd ze vervangen door de vismarkt aan de Riemstraat (huidig nr. 22). Het tijdperk om vanaf de berg vis te zien en vanaf de vismarkt nog op een berg te kijken, was nu voorgoed voorbij.