Antwerpen, Kerken en Toerisme
Toerismepastoraal, Bisdom Antwerpen (TOPA vzw)

Op reis in eigen stad

Een dagje NEDERLAND in Antwerpen

het Bisschopshuis en Nederlandse gezagsdragers

Schoenmarkt 2

Wat nu bescheiden het Bisschopshuis wordt genoemd, heette lange tijd (en voor de meeste Antwerpenaren nog altijd) het Bisschoppelijk Paleis. Sinds het einde van de 13de eeuw had de Sint-Bernardusabdij van Hemiksem op deze plek een refugehuis: een plek waar de monniken zich in veiligheid konden brengen in tijden van onheil. Toen het bisdom Antwerpen werd gesticht, in 1559, werd dit gebouw gepromoveerd tot residentie voor de bisschop. Van het allereerste gebouw blijft niets meer over: in de loop der tijden werd afgebroken en herbouwd, aangepast en verfraaid naar de heersende smaak. Een groot deel van het huidige gebouw dateert van het einde van de 18de eeuw. In 1794, amper 13 jaar na de verbouwingen, werd het bisdom Antwerpen echter opgeheven door het Franse revolutionaire bewind en werd dit “paleis” eerst de zetel van het Centraal Bestuur en daarna Prefectuur van het Departement van de Twee Neten.

Toen we in 1815 onder Nederlands bewind kwamen, werd deze functie min of meer voortgezet. Het Departement van de Twee Neten werd de Provincie Antwerpen en de provinciegouverneur nam er zijn intrek en het werd dus ook de zetel van het provinciebestuur. Van de zes provinciegouverneurs tijdens het vijftien jaar durende Nederlandse bewind was enkel de eerste geboren in het huidige Nederland: Charles van Keverberg van Kessel. Dit maakt duidelijk dat dit bewind niet bedoeld was als een bezetting: de opzet van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden was één natie en werd ook als dusdanig bestuurd.

Wanneer u even om het hoekje kijkt in de Geefstraat dan ziet u nog een restant van de functie van het gebouw sinds 1794, toen officiële verordeningen van de Prefectuur, en later van het Provinciebestuur, hier werden geafficheerd.