Antwerpen, Kerken en Toerisme
Toerismepastoraal, Bisdom Antwerpen (TOPA vzw)

Sleutel tot de Sint-Jacobskerk te Antwerpen.

Hoe een monument de geschiedenis volgt

 

ALGEMENE GESCHIEDENIS

DATUMGESCHIEDENIS  SINT-JACOBSKERK

R

O

M

E

I

N

E

N

stichting van Rome

754 v. Chr.

 

Julius Caesar lijft Gallië in bij het Romeinse Rijk

51 v. Chr.

Jezus’ geboorte te Bethlehem

4 v. Chr.

Jezus’ kruisdood te Jeruzalem

33

Missietochten van de apostelen

 

marteldood Jacobus de Meerdere in Palestina op bevel van Herodes Agrippa I

44

christenvervolgingen

 

edict van Milaan door keizer Constantijn: godsdienstvrijheid voor de christenen

313

val van het West-Romeinse Rijk

476

M

I

D

D

E

L

E

E

U

W

E

N

 

missionering van de Nederlanden

7de eeuw

eerste Antwerps parochiekerkje Sint-Pieter en Paul

Karel de Grote keizer van het West-Romeinse Rijk

800

 

 

 

Verdrag van Verdun: opsplitsing van het Karolingische Rijk. Scheldegrens;

843

Slag van Clavijo: Spanjaarden verslaan de Moren; legende van ‘Santiago Matamoros’

844

 

Antwerpen: markgraafschap van het Heilige Roomse Rijk der Duitse Natie

ca. 973

Populariteit bedevaart naar Compostella

11de eeuw

Romaanse basiliek te Compostella

1078-1128

 

1124

oprichting O.-L.-Vrouweparochie

begin 14de eeuw

3de stadsvest aan Oude Vest (Sint-Jacobstraat)

1356-1406

(°) bouw gotisch koor O.-L.-Vrouwekerk

Vlaanderen bezet Antwerpen

1399

Melding van de Sint-Jacobsbroederschap
 

1410

4de stadsuitbreiding met Kipdorpvest en -poort

1413-‘15

bouw gotische Sint-Jacobkapel (ter hoogte van de huidige noorderbeuk)

1476

oprichting Sint-Jacobsparochie; verheffing kapel tot parochiekerk

1477

Wijding kerkhof en doopvont

Maximiliaan van Oostenrijk privilegieert Antwerpen: begin van de ‘gouden eeuw’

1488

 
 

1491

aanvang bouw (west-)toren o.l.v. Herman I de Waghemaekere
 

 

N

I

E

U

W

E

 

T

I

J

D

Christoffel Columbus in Amerika

1492

 
 

1496

bouwproject-schilderij (Hendrik van Wueluwe)

1497

aanvang bouw schip

Luther maakt zijn stellingen bekend

1517

Sint-Rochus altaarpanelen
 

(°) 1518

(°) voltooiing noordertoren O.-L.-Vrouwekerk

(°) 1521

(°) aanvang ‘nieuwe werck’ O.-L.-Vrouwekerk

 1524

Loterij ten voordele van de bouw

ts.1525-‘33
1529?

definitieve stopzetting van de (toren-)bouwwerken

Concilie van Trente

1545-‘63

 
 

1552

heropening bouwwerf: bouw kruisbeuk
 

1554

inwijding H. Sacramentskapel

nieuwe bisdommen in de Nederlanden

1559

(°) O.-L.-Vrouwekerk wordt ‘kathedraal’

Beeldenstorm Nederlanden

1566

Beeldenstorm
 

1567

Poortomlijsting noorderdwarsbeuk

Calvinistisch Bestuur in Antwerpen

1577-‘85

 

Religievrede

1579

 

1580

opdeling: schip calvinisten, dwarsbeuk katholieken

1581

kerk volledig van de calvinisten: ‘zuivering’ interieur

Farnese herovert Antwerpen voor Spanje

1585

kerk opnieuw geheel voor de katholieke eredienst
vernieuwing meubilair, o.m. altaren v.d. ambachten

nederlaag Spaanse Armada; opberging Jacobus’ relieken buiten Compostella

1588

 
 

1602-‘56

bouw koor en kranskapellen

1656-‘57

oprichting en installatie kapittel Sint-Jacob

1658-‘70

koorgestoelte (gebrs. Herry)

1664

Maria-altaar (S. Van den Eynde)

1669

koordoksaal (S. De Neve)

1670

H. Sacramentsaltaar (P. Verbruggen I en L. Willemssens)

1685

hoofdaltaar (A. Quellin II en W. Kerrickx)

1705

titel ‘vermaard kapittel’ door Paus Clemens XI

1727-‘28

koororgelkast (J.-B. Forceville en M. van der Voort I)

verbod v. Jozef II van Oostenrijk te begraven in kerken en stedelijke centra

1784

nieuwe begraafplaats voor Sint-Jacobparochie op Stuivenberg; in kerk enkel nog gedenkmonumenten

M

O

D

E

R

N

E

 

T

I

J

D

 

Franse Revolutie

1789

 

Zuidelijke Nederlanden door Frankrijk geannexeerd; toepassing antikatholieke wetgeving

1794

 

kerk gesloten. Verkoop kerkzilver en schilderijen omwille van de opgelegde Franse oorlogsbelasting.
 

1795

Rubens’ Madonna met heiligen naar het Louvre

1797-‘98

nationalisatie van kerken

Afschaffing van gilden en ambachten

1797

verbanning pastoor Van Camp
 

1798

beëdigd kapelaan J.B. Mortelmans officieel ‘bedienaar’

concordaat Pius VII – Napoleon Bonaparte met afschaffing v. h. bisdom Antwerpen

1801

Rubens’ Madonna met heiligen in École Centrale, Antw.
 

1802

Heropend als parochiekerk, afgeschaft als collegiale

1803

terugkeer pastoor Van Camp
kopie van Rubens’ Madonna met heiligen terug

nederlaag van Napoleon

1813

 

terugkeer geroofde schilderijen uit Frankrijk

1815

Rubens’ Madonna met heiligen weer in grafkapel

onafhankelijkheid van België

1830

 
 

19de eeuw

barokke stoffering: apostelbeelden, tochtportalen, orgel

1911

eerste restauratie kerk en toren

Eerste Wereldoorlog

1914-‘18

Rubens’ Madonna met heiligen in veiligheid in KMSKA
 

1938

klassering als Beschermd Monument

Tweede Wereldoorlog

1940-‘45

Rubens’ Madonna met heiligen in veiligheid in bunker
 

1943

roof van de klokken; overschildering koperen balusters

1944-‘45

teistering door V1-bom; teistering door V2-bom

3/3/1946

heropening kerk

heroprichting bisdom Antwerpen

1961

 
 

1965

begin restauratiewerken

14/8/1967

brand(-stichting) dak kooromgang

1974-‘76

restauratie koor

1977

terugkeer Rubens’ Madonna met heiligen
bisschopswijding Godfried Danneels

1979

bisschopswijding Paul Van den Berghe

1979-1991

parochie opgenomen in de parochie van Kathedraal

2002

einde eerste onderzoek van de wandschilderingen

2009

bisschopswijding Johan Bonny