Op reis in eigen stad
Een dagje ESPAÑA in Antwerpen
Karmelklooster
kapel van Sint-Theresia van Avila
Rosier 22
In elke straat een klooster
Als frontlijnstaat van de katholieke contrareformatie werden te Antwerpen in de 17de-18de eeuw vele kloostersGebouwencomplex waarin leden van een religieuze orde samenleven. Zij volgen daarbij de regel van hun stichter. De oudste kloosterordes zijn de kartuizers, dominicanen, franciscanen, augustijnen en hun vrouwelijke tegenhanger. Let wel: benedictijnen, norbertijnen, cisterciënzers, trappisten en hun vrouwelijke tegenhangers wonen in een abdij; jezuïeten in een huis. gesticht, op zeker ogenblik zelfs té veel volgens bisschopPriester die de leiding heeft van een bisdom. Zie ook aartsbisschop. Malderus.
De stichting van de karmelietessengemeenschap is exact gedateerd op 6 november 1612, onder de aartshertogen Albrecht en Isabella en meer bepaald tijdens het Twaalfjarig bestand.
Een Spaanse dame ligt aan de oorsprong, zuster Anna van Sint-Bartholomeus (1549-1626). Als verpleegster en secretaresse was zij de vertrouwelinge van (de heilige) Teresia van Ávila, de grote hervormster van de karmelietenorde. De nieuwe strenge contemplatieve tak die zich ter onderscheiding van de oude tak de ‘Ongeschoeide’ noemt, heeft dan ook een Spaans karakter. Dit klooster stond in Antwerpen bekend als de ‘Spaanse Theresianen’. Er waren namelijk ook ‘Engelse karmelietessen’ die binnen de Antwerpse muren hun toevlucht gezocht hadden. In Spanje is de naam ‘las Descalzas’/ ‘los Descalzos’ ingeburgerd als synoniem voor de ‘ongeschoeide karmelietessen / karmelieten’.
Een anekdote heeft de Spaanse kloosterlinge in de Antwerpse kronieken een grote populariteit opgeleverd en het stadsbestuur mee achter haar zaligverklaring doen scharen. Wanneer de stad in 1622 door een Staats leger bedreigd wordt, krijgt Anna van Sint-Bartholomeus een ‘goddelijk visioen’ en weet zij tijdig de militaire gouverneur te waarschuwen; de verrassingsaanval wordt afgeslagen. In 1817 wordt zij zalig verklaard en bijgevolg ook vereerd door de zusters.
Van in de 17de eeuw tot het midden van de 20ste eeuw was er in Antwerpen, net als in het katholieke Spanje, haast in elke straat een klooster. Ook vandaag nog zie je aan de hand van scholen en verzorgingsinstellingen hoeveel congregaties ooit in het stadsbeeld aanwezig waren.
Camino: Rosier > Mechelseplein > Lange Gasthuisstraat
