Antwerpen, Kerken en Toerisme
Toerismepastoraal, Bisdom Antwerpen (TOPA vzw)

De Onze-Lieve-Vrouwetoren van Antwerpen

De Onze-Lieve-Vrouwetoren als symbool van …

… Katholiek geloof – christelijk geloof

Het symbolische kruis op de top, maar ook de religieuze functie van het kerkgebouw en van de toren maken hem tot symbool van de universele katholieke Kerkgemeenschap en het christelijk geloof. Symbool soms ook van Godsdienst of zingeving in het algemeen.

Symbool van christelijk heil

Op een schilderij is dood gevogelte te zien met een jachthond. Linksachter ziet men de Onze-Lieve-Vrouwetoren die de Verlossing van de mensheid moet symboliseren. Van Bruegel tot Rubens , (tentoonstellingscataloog) Antwerpen 1992

Symbool van Maria, ‘Onze-Lieve-Vrouw’

Omdat de grote toren behoort aan een kerk waarvan haar toewijding aan Maria, ‘Onze-Lieve-Vrouw’, door de vroegere kerk teruggaat tot anno 1124, is de opvallendste toren van de huidige kerk algemeen bekend als de Onze-Lieve-Vrouwetoren. In feite hebben ook de beide andere torens, ongeacht hun kleinere gestalte en mindere aantrekkingskracht, even zo veel recht op die naam. Met andere woorden de kathedraal telt in feite drie ‘Onze-Lieve-Vrouwetorens’!

 
 

Romain Malfliet, Onze-Lieve-Vrouwebeelden (2de helft 20ste eeuw)

Romain Malfliet

Altijd heeft Malfliet een mannelijke verering gehad voor de O.L.Vrouw. Hiervan getuigen vele etsen. Hoe zou hij ongevoelig kunnen blijven voor de charme van de vele Lieve Vrouwenbeelden die in het oude Antwerpen op zovele hoeken van de straatjes en pleinen sinds eeuwen en nog altijd op de drukke dagelijkse doening vanop hun hoge console liefdevol bekijken.

Een uniek getuigenis van een oeroude volksdevotie. Malfliet heeft ervan een schitterende reeks etsen gemaakt waarbij hij even veel aandacht besteedt aan de elegante lantaarn die als een trouwe gezel elk beeld begeleidt en aan de hele architecturale en stedelijke omgeving als aan de Mariabeelden zelf. Het is een indrukwekkende reeks etsen, zonder sentimentaliteit, zonder zielerige anekdote. Krachtig van compositie en juist van sfeer. Rom Malfliet op zijn best.

Uit: Romain Malfliet, Antwerpen, St.-Niklaas, 1980

Romain Malfliet, detail

De litho’s van een openbaar Mariabeeld met op de achtergrond de Onze-Lieve-Vrouwetoren zijn haast niet te tellen. Zo zijn er bv. die van – Kleine Markt –  Kaasrui – Braderijstraat – Portaal Onze-Lieve-Vrouwkathedraal – Maria ter ere -Groenplaats – Beggaardenstraat – Pelgrimstraat – O.-L.-Vrouw van Antwerpen – Vrijdagmarkt – Korenmarkt – Lange ridderstraat.

Bijzonder aandoenlijk is de wijze waarop deze begaafde tekenaar de patrones van de kerk en van de stad in beeld brengt bij ‘haar’ toren. Maria laat de kleine Jezus spelen met de top van de toren – alsof het Kind graait naar het kruis. (zie detail rechts)

Met de toren mee – gericht naar God in de hemel

Edm de Bruyn, Lof van Antwerpen, 1914

“Dat hij slechts Antwerpenaar is, vermits hij niet behoeft “mensch” te zijn! Ik bezing Antverpia Thalassarca, goed! Maar ik zie ze gaarne hierom: zij weet “wereldstad” te zijn, en houdt zich toch ook een beetje provinciaal! Vol overvloed, zeker, maar ook vol eenvoud. Zoo wil zij zijn, voelt zich in haar schrik. God schept behagen in dat gezond optimisme, en glimlacht tot de Schelde die ten hemel trekt de spits der cathedraal.”

Abel Grimmer en Van Balen (1600)
Abel Grimmer (met figuren van Hendrik van Balen) (KMSKA)

Diepzinniger is deze voorstelling waar alle Antwerpse kerktorens naar de Hemel wijzen; een Hemel die gepersonaliseerd wordt door God de Vader, Christus de Zoon, de Heilige Geest, Maria en andere heiligen. Al het aards gewriemel in het zicht van de Eeuwigheid. Geef toe, het besef van God in de hemel doet veel relativeren.

OLV-torens vanuit het Oosten

Maak hieronder uw keuze voor een deelaspect.

  1. Klik de cirkel van uw keuze aan.
  2. De (logisch gezien) eerstvolgende staat bovenaan en kan u meteen centraal aanklikken.
  3. Klik daarna op de link die in het midden verschijnt.