Tentoonstellingen - Archief
2009-2019 - RE.Ü.NIE
Van Quinten Metsijs tot Peter Paul Rubens
Meesterwerken uit het Koninklijk Museum
terug in de KathedraalDe hoofdkerk van een bisdom, waar de zetel van de bisschop staat.
REUNIE, een project van het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen (KMSKA) en de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal te Antwerpen, was gepland van 5 juni tot 15 november 2009. In die periode werden meer dan 175.000 binnenlandse en buitenlandse bezoekers geteld en hun waardering was groot. Doordat vanaf 2011 het KMSKA zou sluiten voor ingrijpende renovatiewerken werd deze tentoonstelling uiteindelijk verlengd tot eind oktober 2019.
Heel die tijd stonden 8 altaarstukken toebehorend aan het KMSKA broederlijk vermengd met 8 altaarstukken uit de collectie van de Kathedraal in de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal opnieuw “in situ” opgesteld en dan wel zo dat de bezoeker zeker van op afstand de illusie kreeg dat de talrijke altarenHet altaar is het centrale meubel in de Eucharistie. In oorsprong is een altaar een offertafel. Dit past in de theologische visie dat Jezus zichzelf geofferd heeft, door zijn kruisdood, om de mensheid te verlossen, zoals dit symbolisch wordt uitgebeeld op het schilderij “Het Lam Gods” van de gebroeders Van Eyck. In de huidige tijd wordt het altaar dikwijls omschreven als “de tafel van de Heer”. Hierbij verwijst het altaar naar de tafel waaraan Jezus en zijn leerlingen zich bevonden bij de instelling van de Eucharistie tijdens het Laatste Avondmaal. Net zoals Jezus en zijn leerlingen toen, verzamelen de priester en de gelovigen zich rond deze tafel met brood en wijn. van gilden, ambachten, stadsmilities en broederschappen terug thuis waren.
De keuze van de tentoongestelde werken gebeurde op basis van een aantal criteria:
- Alle werken stonden ooit aan een altaar in de kathedraal;
- Allen werden ooit besteld door leden van de burgerlijke maatschappij: gilden, ambachten, stadsmilities of broederschappen;
- Allen werden vervaardigd door in Antwerpen ingeschreven kunstenaars;
- De werken uit het KMSKA moesten de verhuis zonder brokken kunnen doorstaan.
De opstelling was chronologisch, niet de chronologie van de stukken zelf, maar van hun verhaal. De spil van het verhaal is De Kruisafneming van Christus, het meesterwerk van Peter Paul Rubens. Vanuit het Noordoosten (achteraan links) via de Noorderzijbeuk en beide dwarsbeuken overloopt het eerste deel een reeks gebeurtenissen die zich vóór de dood van Christus afspelen. Om dan via de Zuiderzijbeuk terugkomend gebeurtenissen van na zijn dood te overlopen.
Behoudens uitzondering vallen de afbeeldingen in het publiek domain en komen van Wikipedia Commons.
Johannes predikt in het Bos (ca. 1622)
Hendrik van Balen (Antwerpen 1575 – 1632)
Schrijnwerkersambacht
KMSKA/OLV Barok
Dominique Provoost, CC BY-NC-ND 4.0, artinflanders
Christus onder de Schriftgeleerden (1587)
Frans I Francken (Herentals 1542 – Antwerpen 1616)
Schoolmeestersgilde en Zeepziedersambacht
OLV Manierisme
Het laatste Avondmaal (1592)
Otto van Veen (Leiden 1556 – Brussel 1629)
Broederschap van het Allerheiligste SacramentIn het christendom is dit een gewijde handeling waarin God tot de mens komt. Zij markeren belangrijke momenten in het mensenleven. In de katholieke Kerk onderscheidt men zeven sacramenten: doopsel, biecht, eucharistie, vormsel, ziekenzalving, huwelijk en priesterwijding.
OLV Manierisme
De Kruisafneming (na 1610)
Adam van Noort (Antwerpen 1561/62 – 1641)
Broederschap van het Allerheiligste Sacrament
OLV Barok
Dominique Provoost, CC BY-NC-ND 4.0, artinflanders
De Nederdaling van de Heilige GeestDe werkzame kracht van God in mensen. Deze inspireert mensen om God aanwezig te brengen in de wereld. Jezus was “vervuld van Heilige Geest” en toonde zo in zijn spreken en handelen hoe God is. Mensen die de werking van de Heilige Geest in zich toelaten, spreken en handelen op die momenten ook zoals God en Jezus. Zie hiervoor ook ‘Pinksteren’. (na 1600)
Atelier Francken
Opdrachtgever onbekend
OLV – Renaissance
Dominique Provoost, CC BY-NC-ND 4.0, artinflanders
Iets later werd daar nog een altaarstuk aan toegevoegd
Eind 2021, begin 2022 worden de in de kathedraal aanwezige werken thematisch herschikt.