Sint-Paulus, de Antwerpse dominicanenkerk, een openbaring.
De schatkamer
De schatkamer met vooral kostbaar liturgisch gerei werd geopend in 2001. Tot de ‘schatten’ hoort ook de wijdingsakte van de eerste kerk, opgesteld door Albert de Grote (9 september 1276).
De zonnemonstrans met beeldengroep
“de Bekering van Sint-PaulusHij heette oorspronkelijk Saulus, hij was een jood met het Romeins staatsburgerschap en een christenvervolger in de periode kort na de dood van Jezus. Na zijn bekering werd hij de belangrijkste verspreider van het evangelie in wat nu Turkije en Griekenland is. Hij schreef brieven om contact te houden met de christelijke gemeenschappen die hij had gesticht en deze teksten zijn de oudste van het Nieuwe Testament. Alhoewel hij Jezus nooit heeft ontmoet, wordt hij wel “apostel” genoemd.”
(J.P.A. Verschuylen, 1839)
Deze neobarokke monstransEen versierde glazen houder op een voetstuk, waarin in een geconsacreerde hostie kan worden geplaatst, ter aanbidding. In het algemeen zijn er twee soorten monstransen: de stralenmonstrans en de torenmonstrans, waarbij de naam verwijst naar de vorm van het voorwerp. De torenmonstrans is erg verwant met de reliekhouders, die erg populair waren vóór de aanbidding van het Heilig Sacrament een hoge vlucht nam. van de befaamde Antwerpse edelsmid Jan Petrus Verschuylen (1839) vormt de blikvanger van de schatkamer. Het deels vergulde, zilveren liturgische voorwerp met een gewicht van 10,2 kg, inbegrepen de 554 diamantjes, schittert door zijn kostbaarheid. Minstens zo merkwaardig is de opbouw en de iconografie. Typisch voor het barokke concept is dat de zon, als traditioneel onderdeel van dit type monstrans, iconografisch aangewend wordt. Waar in het bekeringsverhaal van Saulus sprake is van “(Jezus’) licht uit de hemel dat hem plotseling omstraalde”, wordt dit uitgebeeld door de stralenkrans rond de geconsacreerdeIn de Rooms-Katholieke Kerk het moment waarop tijdens de eucharistie door het uitspreken van de sacramentele woorden het brood en de wijn veranderen in het lichaam en het bloed van Jezus, de zgn. transsubstantiatie. hostieEen schijfje brood van ongezuurd tarwemeel dat volgens het Rooms-Katholieke geloof tijdens de eucharistie het lichaam van Christus wordt.. De dynamische beeldengroep daaronder, met Saulus die van zijn paard getuimeld is en zich met de hand beschermt tegen het verblindende licht, is geïnspireerd door de barokke preekstoelEen kerkmeubel, dat nu meestal in onbruik is geraakt en dat bestaat uit een verhoog vanwaar de predikant de kerkgangers toesprak. Meestal staat een preekstoel in het midden aan de zuidzijde van de kerk. van Michiel van der Voort in de Sint-Romboutskathedraal te Mechelen. Dat zijn zwaard (verdwenen na 1972) nog gedeeltelijk uit de schede getrokken is, wijst erop hoe zeer hij “nog steeds in ziedende woede de eerste christenen met de dood aan het bedreigen was” (Hand. 9:1). Voor dit tafereel is een tussenplatform op de stam aangebracht en wordt de monstrans uitzonderlijk 105 cm hoog.
Heilige-Geesthanger
(begin 17de eeuw)
Merkwaardig is ook een kinderjuweel, een hangertje in de vorm van een duif: een Heilige-Geesthanger. De vijf diamantroosjes zijn een zeer vroeg Antwerps voorbeeld van diamant geslepen in zesvlak of roosvorm.
Het portret van Ophovius
(anonieme kopie naar P.P. Rubens, 19de eeuw?)
Michael Ophovius was prior van het Antwerpse dominicanenklooster, bisschopPriester die de leiding heeft van een bisdom. Zie ook aartsbisschop. van ’s Hertogenbosch en ook de biechtvader van Rubens.
