Op reis in eigen stad
Een dagje NEDERLAND in Antwerpen
Kipdorpbrug
Onder het straatniveau ziet u restanten van een brug: de Kipdorpbrug. Oorspronkelijk was zij 90m lang en 6m breed en sinds het midden van de 16de eeuw één van de belangrijkste toegangswegen tot de stad. Ze maakte deel uit van de indrukwekkende stadsomwalling, die gebouwd werd tussen 1542 en 1552. De heersende vorst, Keizer Karel V, was toen niet alleen Hertog van Brabant, waarvan Antwerpen deel uitmaakte, maar ook koning van Castilië en Aragon. Enkel daarom is men deze verdedigingswerken de “Spaanse Omwalling” gaan noemen.
Dat die er gekomen is, hebben we deels te danken aan iemand die we vandaag een Nederlander zouden noemen: Maarten van Rossum uit Zaltbommel. Deze was een legeraanvoerder in dienst van de Hertog van Gelre. Karel V wilde Gelre graag inpalmen maar als tegenzet ontketende Gelre een oorlog tegen Brabant. De nietsontziende troepen van Maarten van Rossum trokken brandschattend door Brabant en wilden in 1542 ook Antwerpen, het economisch centrum van de Lage Landen en van heel West-Europa, innemen. De Antwerpenaren konden deze aanval afslaan, maar beseften dat de middeleeuwse ommuring niet bestand zou zijn tegen sterkere aanvallers. Daarom kwamen de plannen die er al waren om een nieuwe stadsomwalling te bouwen in een stroomversnelling terecht. Maarten van Rossum deed elke aarzeling verdwijnen.
Het jaar daarop onderwierp Gelre zich aan Karel V en uiteindelijk wisselde ook Maarten van Rossum van kamp en trad in dienst van de keizer. In het voorjaar van 1555 werd hij ziek in de vesting Charlemont aan de Maas. Hij werd voor verzorging naar Antwerpen overgebracht, waar hij uiteindelijk overleed.
Om een idee te krijgen van de omvang van deze “Spaanse Omwalling” kunt u best even naar de Italiëlei kijken. Beeld u in dat dit een brede gracht was, waarover dus de Kipdorpbrug liep. Iedereen die hierover wilde, was een gemakkelijk doelwit voor de verdedigers op de uitspringende bastions. In totaal waren er vijf toegangspoorten. Antwerpen was echt een onneembare vesting!
In de jaren 1860 werden de wallen afgebroken zodat de stad zich verder kon uitbreiden en er heel nieuwe wijken konden ontstaan.
