Op reis in eigen stad
Een dagje NEDERLAND in Antwerpen
U aangeboden door Toerismepastoraal Bisdom Antwerpen vzw.
Het meest dichtbije buitenland…
Voor Antwerpenaars is Nederland het meest dichtbije buitenland: zo anders maar toch vertrouwd – net zoals de taal die we gemeenschappelijk hebben, maar toch verschilt.
Antwerpen en Nederland leven al eeuwen in een liefde-haat verhouding. Antwerpenaars hebben het zo niet voor “Hollanders” en toch hebben ze veel aan elkaar te danken.
Eeuwenlang was er een wisselwerking tussen de Brabantse steden Antwerpen, Bergen op Zoom en ’s-Hertogenbosch. Zonder de Nederlandse heiligeDit is een titel die de Kerk aan een overledene toekent die bijzonder rechtschapen en gelovig heeft geleefd. In de Rooms-Katholieke en de Orthodoxe Kerk mogen heiligen worden vereerd (niet aanbeden). Een aantal heiligen zijn ook martelaren. Norbertus was er mogelijk nooit een Onze-Lieve-Vrouwekerk geweest. En grote namen uit de Hollandse Gouden Eeuw zoals Frans Hals, Joost van den Vondel en Constantijn Huygens hebben Antwerpse wortels. En niet zonder reden stond er op de grafzerk van Artus I Quellinus met gepaste trots: “beeldhouwer van het Amsterdamse raadhuis” (= het Paleis op de Dam). En geen Delfts blauw zonder Antwerpse majolica. Nederlanders komen niet enkel graag naar Antwerpen voor de “Vogeltjesmarkt”, maar hebben ook gezorgd voor belangrijke Antwerpse uithangborden. Een aantal iconische Antwerpse gebouwen, zoals het Paleis op de Meir en het MAS danken we – ere wie ere toekomt – aan Nederlanders. En – geef toe – van dijkenbouw hebben wij ook zo geen kaas gegeten.
Het ingebakken wantrouwen van Antwerpenaren t.o.v. “Hollanders” heeft alles te maken met de Schelde, de ’aorta’ die onze stad (en ons land) voedt en die Antwerpen met Nederland verbindt. In de loop van de geschiedenis hebben de Nederlanders die levensader wel eens dichtgeknepen, door de scheepvaart naar de voor hen concurrentiële haven te hinderen of met tol te belasten. Het is van je buren dat je het moet hebben. Maar omdat we ons de kaas niet van het brood laten eten, zagen we de Brabo-legende eindelijk in 1863 bewaarheid worden en werd de Schelde ‘vrij’. Een vrijheid die kwetsbaar is vermits de Scheldemonding Nederlands is.
Nederlanders komen graag naar Antwerpen en vinden onze stad “leuk”. Onze wens? Dat ook dit ‘Dagje Nederland in Antwerpen’ voor u even ‘leuk’ mag zijn! Er valt namelijk heel wat te ontdekken. En mocht u achteraf of tussendoor even op krachten willen komen, dan hebben wij een suggestie: laat op je reis in eigen stad de patat friet met Vlaamse stoofkarbonaden aan de Nederlanders en ga voor Zeeuwse mosselen met Belgische friet en daarbij een Antwerps biertje. Een echt ‘Hollands maatje’ met het gebruikelijke ritueel mag er ook wezen. De liefde gaat nu eenmaal door de maag! En eindig zoet met heerlijke Antwerpse Handjes, al weten de meeste Antwerpenaren zelf niet dat die eigenlijk gemaakt worden volgens een Hollands recept…
het TOPA-team
Handleiding
Deze wandeling wordt u aangeboden als:
- een set online pagina’s (zie menu hieronder)
- een Een dagje NEDERLAND in Antwerpen voor volwassenen in pdf
- een Dagje NEDERLAND in Antwerpen voor kinderen in twee versies:
- een ONLINE versie in A4-formaat pdf
- een af te drukken KATERN in A5-boekje pdf (op scherm visueel in wanorde)
- afdrukken doet u gewoon op A4, dubbelzijdig “langs de korte zijde”, dubbelvouwen, en het boekje is klaar.
- een interactieve kaart van Antwerpen waarop u zelf uw parcours kan uitstippelen en volgen. Handig voor op stap met uw telefoon in de hand.
- Leysstraat – Meir: dé winkelas waar Nederlanders zich thuis voelen
- Otto Veniusstraat 23, Otto van Veen, Rubens’ voornaamste leraar: een échte Hollander
- De Meir – ook voor Nederlandse dames en heren van stand
- Tine en haar man Eduard Douwes Dekker, alias Multatuli
- ‘De Gulden Boom’, eens de herberg waar ‘Mariken van Nieumeghen’ logeerde
- Grote Markt en stadhuis – strijdend voor het vaderland
- Grote Markt, Brabofontein – ‘Antwerpse handjes’ van een Hollandse Hakker (bakker)
- Onze-Lieve-Vrouwekathedraal
- Groenplaats 41-42, Hotel de Proli: asiel voor Nederlandse vluchtelingen
- Schoenmarkt 2, het Bisschopshuis en Nederlandse gezagsdragers
- Theodoor van Rijswijckplaats, gedenkplaat voor Trijntje Cornelis
- Sint-Andrieskerk
- Museum Plantin Moretus – Christophe Plantin tussen Antwerpen en Leiden
- Kleine en Grote Pieter Potstraat: Niet vloeken in het klooster; alhoewel: een roggeverdommeke…
- De Schelde: eb en vloed – open en dicht …
- Zuiderterras, Gedenkplaat Minerva
- Sint-Pauluskerk – Nederlandse bisschoppen hoog gerespecteerd, een Nederlandse dienstmeid diep vereerd
- Zeeuwse Korenmarkt – Zeeuws koren naar Antwerpse loodsen
- Het MAS – Nederlanders geven het Antwerps museum vorm
- ‘Le Grand Bassin’ wordt ‘Willemdok’
- Falconrui 67, Godshuis Cornelis Lantschot – Bescheidenheid siert – Cornelis versiert
- Hessenplein, Albert Heijn – Zijn naam is niet zo Cleijn
- Lange Winkelstraat 5, ‘Brabantse Olijfberg’
- Frans Halsplein – Hollandse Gouden Eeuw met dank aan Antwerpen
- Kipdorpbrug
- Van Ertbornstraat – De spagaat van van Ertborn
- Centraal Station – “Une belle petite gare” tussen Parijs en Amsterdam