Grote Markt, Stadhuis

Geen mooier symbool van Antwerpens ‘Gouden Eeuw’ dan dit boegbeeld van de renaissance in de Nederlanden (1561-‘64). Een tiental kunstenaars werd hiervoor geraadpleegd, met als voornaamste Cornelis II Floris. De invloed van de Italiaanse renaissancekunst toont zich in de rode marmersokkel in rustica, in de traditionele hiërarchische zuilen-ordening, alsook in de ritmische traveeën (van Bramante’s Belvedere-binnenplaats in het Vaticaan). Andere inspiratiebronnen zijn de al deels vertaalde architectuurtraktaten (van Serlio) en prenten van bv. de centauren (van Andrea Mantegna). Daarnaast was er ook een Italiaans kunstenaar in het tienkoppig adviescollege: Nicolo Scarini uit Firenze, de renaissancestad bij uitmuntendheid. Het resultaat mag er wezen: een prestigieus stadhuis in de vorm van een Italiaans renaissancistisch paleis met Noord-Europese kenmerken; pronkstuk van Antwerpens Gouden Eeuw.

In 1587 wordt het Brabobeeld in de centrale nis op initiatief van de jezuïeten vervangen door een (iets te) groot beeld van Onze-Lieve-Vrouw van Loreto. Dat Maria-type herken je aan de lange losse haren. Zo’n Italiaanse Madonna hier lijkt ‘vreemd’, maar is te verklaren door het feit dat het Italiaanse Loreto eeuwenlang het populairste Maria-bedevaartsoord was, totdat het Franse Lourdes in 1858 alle aandacht trok.