Op reis in eigen stad
Een dagje ITALIA in Antwerpen
te gast bij een ‘maffioso’
Kleine Markt
Een van de huizen op dit rustige pleintje is in Antwerpens Gouden Eeuw het toneel geweest van een waargebeurd moordverhaal, in Italiaanse maffiastijl nog wel. Het gebeuren bracht een grote opschudding teweeg, te meer omdat zowel slachtoffer als moordenaar een hoog aanzien genoten.
Ca. 1551 woont hier Simon Turchi, koopman uit Lucca. Hij is zopas ontslagen door zijn werkgever, ook een Italiaan. Hij was namelijk als factor of vertegenwoordiger in dienst van de Buonvisi’s, scheepverzekeraars en groothandelaars. Turchi is in zijn eer gekrenkt en zit ook nog eens in geldnood. Het begin van een probleem.
Hij richt zich tot weer een andere Italiaan Jeronimo Deodati die bereid is hem een grote som te lenen. Maar omdat Deodati geen echt vertrouwen heeft in Turchi, vraagt hij al snel het geleende geld terug. Turchi kan echter niet terugbetalen. Een echt probleem.
Dan komt er een vrouw in het spel. Beide heren van stand zijn verliefd op dezelfde beeldschone Antwerpse dame van stand, Maria Van de Werve (‘Signora Maria Veruè’). Deodati is zo stom om juist aan dit gemeenschappelijke lief over de geldkwestie te spreken. Turchi hoort dit en beeldt zich in dat Maria enkel van Deodati houdt, en niet meer van hem. Zijn jaloerse hoofd slaat op hol. Nu wordt het pas een echt groot probleem.
Gedreven als hij is door gekrenkte trots, jaloezie en wraaklust, wil Turchi Deodati vermoorden en hoe! Hij heeft een vreselijk plan. De sluwe moordenaar laat een speciaal mechanisme ontwerpen voor een armstoel. Hij nodigt Deodati uit voor een gastmaal bij hem thuis en verzoekt hem plaats te nemen in de gloednieuwe stoel. Onmiddellijk klappen de armleuningen van de stoel dicht en houden Deodatti in een klem vast. Samen met een handlanger gaat Turchi zijn slachtoffer met een dolk te lijf. Gruwelijke folteringen volgen voor de weerloze man. Ze vermoorden Deodati en begraven hem in de kelder van Turchi’s eigen huis.
De moord wordt ontdekt. Turchi wordt voor de rechter gedaagd en op de pijnbank gezet om te bekennen. De dader ontloopt zijn gerechte straf niet en wordt op de Grote Markt in zijn eigen gruwelijke stoel vastgeklemd, te kijk gezet voor alle Antwerpenaars en vervolgens gemarteld. Onder de stoel wordt een vuur gestookt en zoals het in de gerechtsdocumenten staat: “hij wordt gebraden”. Wie een put graaft voor een ander (of een stoel maakt voor een ander) …
En het wordt nog gruwelijker. Ook Turchi’s handlanger die gevlucht was wordt aangehouden. Zijn straf zal niet malser zijn: al zijn botten worden gebroken en vervolgens wordt hij op een rad vastgebonden. Pas twee dagen later sterft hij onder helse pijn.
Als de straf al even wreed is als die van de misdadiger, dan vraag je je toch af waaruit dan de verheven rol van de rechtspraak nog wel bestaat.
Geen Italiaans filmfestival zonder een maffiafilm die de criminaliteit in eigen land aanklaagt. Dus ook geen Italiaanse wandeling in Antwerpen zonder een ‘maffioos’ moordverhaal.
Dit beklemmende moordverhaal werd opgetekend en gepubliceerd door de Italiaanse tijdgenoot Matteo Bandello (ca. 1570), maar het wordt pas populair in de 19de eeuw door de grote romantische schrijver Hendrik Conscience (1859).
