Op reis in eigen stad
Een dagje ITALIA in Antwerpen
Lange Gasthuisstraat 9-11
De eerste postbedeling door de Tasso
Hoog in het fronton van de herwerkte gevel merk je … ? Een posthoorn.
In de ‘Gouden Eeuw’ van Antwerpen kwamen in deze statige brede straat vooral kapitaalkrachtige Spaanse en Italiaanse kooplieden zich vestigden. Zo laat koopman Giovanni Battista Graffini hier – ter hoogte van nr. 11 – in 1554 drie kleine huizen en een huidvetterij samenvoegen tot een riant geheel.
In het pand links daarvan – het huidige nr. 9 – was tien jaar eerder het postmeestershuis gevestigd, beheerd door de bekende familie de Tassis, die het postwezen beheerste. Om de contacten over land te onderhouden tussen zijn administratieve hoofdsteden Mechelen en Innsbruck had keizer Maximiliaan in 1516 het monopolie van de postruiterdiensten gegeven aan Francesco de Tasso uit de buur van Bergamo in Lombardije. Aldra heeft sinds 1544 de familie, ondertussen verfranst tot ‘de Tassis’, een filiaal in Antwerpen. Vooraan in dit postmeesterhuis zijn hun woonvertrekken, achteraan de stallingen. Na Antonio de Tassis, die het pand aankocht, huizen er achtereenvolgens Giovanni-Battista, Carlo en Antonio de Tassis. De troebelen in de Nederlanden noopt de familie vanaf 1568 tot samenwerking met het geslacht Della Torre uit Milaan; blijkbaar een vruchtbare samenwerking want beide families gaan ook samen en voortaan spreekt men van ‘Tour et Tassis’. Ca. 1600 werd de postdienst openbaar en kon iedereen tegen betaling poststukken versturen. Dankzij de ingebruikname van postkoetsen konden ook postpakketten en goederen worden verzonden. Het exclusieve monopolie van het nationale en internationale postverkeer wordt pas ca. 1800 door Napoleon Bonaparte opgeheven. Wanneer de laatste telg van de Tassis hier, Antonio, weduwnaar wordt, kiest hij voor het priesterschap. Omdat hij enkel een dochter heeft, worden vanaf 1629 enkel nog postmeesters van hier aangesteld. En het mag gezegd: zijn dochter Maria laat hij net als zichzelf ca. 1634-‘35 door Antoon van Dijck – overigens op schitterende wijze – portretteren (Vaduz, Vorstelijke verzameling van Liechtenstein).
Nu weet je waarom die posthoorn de gevel siert, al dateert het reliëf pas uit 1922-’23. Toen werden beide panden nummers 9 en 11 naar ontwerp van Joseph Hertogs, Frans en Henri van Dijk tot een geheel samengevoegd. Maar vergis je niet: geen van de drie poorten heeft ooit een postkoets zien passeren, want de rechtse is de oorspronkelijke poort van het huis nr. 11 terwijl de overige twee er een doublure van zijn.
