Op reis in eigen stad
Een dagje ESPAÑA in Antwerpen
Snijders en Rockoxhuis
Keizerstraat 10-12
Spaanse bruid in de buurt
De Heer des huizes werd meermaals geportretteerd, zowel door Rubens als door Antoon van Dyck. Nicolaas II Rockox (1566-1640) is dan ook niet de minste: een grondig gevormde jurist, meermaals schepen (al op zijn 28ste) en buitenburgemeester, en in de adelstand verheven. Rubens schilderde meer dan één portret van. Zo kon je hem zien als dekenPriester – meestal zelf ook pastoor – die de werking van verschillende aan elkaar grenzende parochies [een dekenaat] coördineert. van de kolveniersgilde op ‘De Kruisafneming’ (KathedraalDe hoofdkerk van een bisdom, waar de zetel van de bisschop staat.). Voor onze grootmeester was Rockox een mecenas, een bemiddelaar, een intellectuele gesprekspartner én een vriend.
Ook Adriana Perez is vereeuwigd door Rubens’ portretkunst, zij het enkel als echtgenote op hun beider epitaaf. Net als haar echtgenoot staat zij halflijfs en voornaam op een zijpaneel van ‘De verrezen Christus door de apostelenDit is de naam die men geeft aan de voornaamste twaalf leerlingen van Jezus, die door Hem gezonden werden om het evangelie te verkondigen. Bij uitbreiding wordt de term ook gebruikt voor andere verkondigers, zoals Paulus en Pater Damiaan (“De apostel der melaatsen”). herkend’ (1615, KMSKA). Dit drieluik bij hun graf in de Minderbroederskerk getuigde van hun diep geloof in Gods eeuwige liefde.
Adriana Perez (1568-1619) was dochter van Luis Perez (1532-1601), Spaans edelman, bankier en financieel agent van de koning, groothandelaar, gehuwd met Maria van Berchem, even goed van adel. Het gezin heeft gewoond aan de Keizerstraat, huidig nr. 16 (Ambtmanstraat 3). In 1679 woonde daar nog Antonio Perez (vertaal je dat, dan krijg je ‘Peeters’). De ouders van Luis kwamen uit Spanje en waren waarschijnlijk conversos, joden die het katholieke geloof, uit overtuiging of onder druk, hadden aangenomen.
In 1589 huwt Adriana haar buurjongen, Nicolaas, eveneens uit een welgestelde familie. De akten hebben het huwelijkscontract bewaard dat in huidige termen ‘scheiding van goederen met gemeenschap van aanwinsten’ zou luiden. Wie de bruidsschat wil omrekenen naar euro’s komt gemakkelijk boven de € 300.000 uit. Na de erfenis van haar moeder, kopen de echtelieden de huidige huisnummers 10 (‘de Gulden Rinck’) en 12 (naamloos, bestemd voor het huispersoneel).
‘De vrouw’ was in de Lage landen verre van rechteloos: handel drijven, alleen reizen, het huishouden én het huishoudboekje bestieren er was niks ongewoon aan.
Het echtpaar bleef kinderloos; Adriana (+1619) begiftigde in haar testament kloostersGebouwencomplex waarin leden van een religieuze orde samenleven. Zij volgen daarbij de regel van hun stichter. De oudste kloosterordes zijn de kartuizers, dominicanen, franciscanen, augustijnen en hun vrouwelijke tegenhanger. Let wel: benedictijnen, norbertijnen, cisterciënzers, trappisten en hun vrouwelijke tegenhangers wonen in een abdij; jezuïeten in een huis., behoeftigen en studenten. Nicolaas zou later gelijkaardige genereuze beschikkingen formuleren en 24 studiebeurzen financieren.
In dit bekoorlijke museum Snijders&Rockoxhuis dat een familiale gezelligheid uitstraalt, kan je het hoofd van Nicolaas bewonderen (1641, Thomas Willeboirts Bosschaert) en de Rubensportretten van de aartshertogen Albrecht en Isabella (1615).
In de binnentuin tref je appelsienbomen aan (‘appeltjes van oranje’, oranges, naranjas). Nu vind je die in elk tuincentrum om de hoek. Maar in de 17de eeuw waren deze vruchten peperduur. Afkomstig uit China – vandaar gekend als ‘Chinese appels’, sinaasappels of appelsienen – waren ze via de Middellandse Zee tot bij ons gekomen. Maar eerder nog dan voor de vrucht als zodanig, waren ze gegeerd om hun jaarlijkse bloesemparfum – hoe kortstondig die ook mocht zijn (ongeveer een week). Wees gerust: overwinteren doen ze in de kelder.
De hogere huisnummers van de Keizerstraat, 16-18, dragen ook de huisnaam ‘Het wapen van Spanje’ (1563).
Camino: Keizerstraat > Prinsesstraat > Pieter van Hobokenstraat
