Willem Ogierplaats, voorheen de Visberg

Na de afkoping van de Scheldetol in 1863, geraakte de Antwerpse haven in de ban van een boost die de stad tot in het diepst van haar vezels beroerde. Omwille van o.m. de toegankelijkheid van de zeeschepen en de bereikbaarheid van de dokwerkers, leek de Scheldeoever tegen de stad de meest gunstige plek voor de uitbouw van de nieuwe haven. En dus moest voor de toekomst het verleden wijken… Een strook van ca. 100 m breed en dit van noord tot zuid over een lengte van 3,5 km, werd het terrein geëffend (een eufemisme voor ‘tabula rasa’). Het terrein voor de loodsen (‘hangars’) en de aanleg van de kaaiwegen noopte o.m. tot het afgraven van de Visberg. Zelfs de naam Visberg overleefde de alles platwalsende ingreep niet. Voor velen is het dan ook een ongekende oude toponiem geworden.
Maar sta je op de oude Vismarkt, het huidige Steenplein, dan mag je je daar een heuse helling inbeelden. Alleen de Willem Ogierplaats is nog een litteken van deze voormalige hoogte.
Omwille van de vismijn ter hoogte van het huidige Steenplein had de landrug hier de naam ‘Visberg’ gekregen.

In 2015 werd niet toevallig op de Willem Ogierplaats een monument opgericht om een van de meest verdienstelijke stadsgidsen te eren. Deze plek die hij ‘zijn podium’ noemde, met zicht op de Schelde en schuin tegenover het Steen, begon de bekende stadsgids George van Cauwenbergh (+ 2007) steeds zijn onvergetelijke stadsrondleidingen.
Hij raakte vooral bekend als de schrijver van tientallen boeken over Antwerpen.
De Gids voor Oud-Antwerpen (1973 met tal van herwerkte uitgaven) is ongetwijfeld zijn bekendste. Hiermee opende hij de ogen van de Antwerpenaren voor het unieke bouwhistorisch patrimonium van hun stad. Zijn verdienste was niet zozeer gelegen in het opzoekingswerk want de historische wetenswaardigheden putte hij grotendeels uit de Evoluties van het Antwerpsche stadsbeeld. Geschiedkundige kronijken van Amand de Lattin van een dertigtal jaren eerder. Zijn troef was het charisma waarmee hij het woord voerde én schreef. Hij verstond de kunst van beknopt én sappig te vertellen. De Geschiedenis met grote ‘G’ wist hij te koppelen aan de anekdotische lief-en-leed-verhalen van de gewone man. Bovendien was hij door de tijdsomstandigheden méér maatschappelijk bewogen bij het schrijven over zoveel bedreigd stedenschoon. Zijn hart bloedde door de wilde afbraak en de al te koele ‘moderne’ saneringen in de ruim genomen ‘golden sixties’. In die zin was zijn Gids niet alleen een beknopte kanjer van een handboek voor wie in Oud-Antwerpen op verkenning ging, maar evenzeer een gedurfde aanklacht tegen een onbarmhartige afbraakwoede en een smaakloze wederopbouw die tot ver in de jaren 1970 het historisch stadscentrum verminkten. Daarom schreef hij samen met Roger Binnemans ook de overvloedig geïllustreerde Atlas van Antwerpen, wat ondertussen een standaardwerk geworden is over de stedelijke veranderingen tijdens de 20^ste eeuw. Het mag gezegd zoals Schepen van Cultuur Philip Heylen het in zijn inhuldigingstoespraak verwoordde: “Hij plantte de liefde voor de stad in ieder van ons.”