Bijhorigheden ten top

In 1501 krijgt de toren op zijn toenmalige hoogte, op de achtkant, een eerste keer een kruis én een weerhaan. Naargelang de bouw vordert, klimt de haan mee naar de top.

Op 1 september 1518 komt Adriaen Aernout, wijbisschop van ons toenmalig bisdom Kamerijk (Cambrai), het kruis zegenen en zalven. Hijzelf bleef veilig op de begane grond, maar dan op een podium, kwestie van zichtbaarheid voor een groot publiek op straat. Na de wijding danst het volk er van vreugde rond en wordt het kostbare symbool van het christelijk geloof op zijn plaats gezet:

“Anno 1518. Den 1 september, doen was den toren van Onse Lieve Vrouwe volmaekt, ende alsdoen eerst het cruys op den toren geseth, welcke eerst kersten ghedaen was ende gesalft, ende men danste om dat cruys op die stellagie die daer rondom gemaect was, dat alle mensen sagen”.

Dit feestelijk gebeuren geldt als officiële voltooiingsdatum van de volledige toren.

In 1649 wordt een nieuwe windhaan geplaatst: uit gedreven koperplaat (116 x 97 cm, 55 kg; collectie van het Vleeshuis; zie foto). Ter gelegenheid van een restauratie in 1690 kunnen kijklustigen die haan eens van dichtbij komen bewonderen ten huize van stadsbouwmeester Johan Balthasar Bouvaert.

De haan wordt nog regelmatig onder handen genomen voor herstellingen, vooral na stormen: 1723, 1767, 1800-1801 (met inscriptie) en 1813.

Bij de plaatsing van de eerste bliksemafleider in 1864, wordt de haan nogmaals vervangen. De nieuwe heeft nagenoeg dezelfde afmetingen (120 cm breed, 90 cm hoog, 12 cm dik en 24 kg in gewicht). Het bladgoud is wel om de zoveel tientallen jaren aan vernieuwing toe: o.a. 1923, 1989 en voor het laatst in 2022. Dan kan de windwijzer terug met haantjesgedrag op zijn ‘stek’ staan schitteren. Als beveiliging steekt de naald van de bliksemafleider nog 4 meter de lucht in, de top van zijn 160 meter totale lengte.

Ginds hoog in de top heeft het torenkruis voor elke gelovige christen veel weg van een sleutel om de Hemelpoort te openen. Of hoe Jezus’ liefdesoffer tot in de dood op het kruis elke sterveling op aard heil en redding wil aanbieden.