Sint-Willibrorduskerk
Ter kennismaking
De monumentale Sint-Willibrorduskerk in de Antwerpse Seefhoek heeft een bijna 750-jarige geschiedenis achter de rug. De eerste Willibrorduskapel op deze plaats dateert reeds uit de 13de eeuw. De huidige kerk, de 7de in de rij, wordt in1891 ingewijd en toegewijd aan de H. Willibrordus die in de 7de– 8ste eeuw onze streken missioneerde.
Dit grootse, einde 19de-eeuwse, kunstwerk is een realisatie van de architectenbroers Leonard en Hendrik Blomme. Zij bouwen in de toen heersende neogotische stijl die aanleunt bij de ideeën van de Franse architect Viollet-le-Duc. Het exterieur en het interieur bieden hiervan een harmonische synthese. De opvallend ranke 84 m hoge toren beheerst volledig het straatbeeld. Het grondplan van deze noord-zuid georiënteerde kerk is een driebeukige kruisbasiliek. Het indrukwekkende hoogkoorIn een groot koor met verschillende onderdelen, is het hoogkoor dat deel van het koor waar zich het hoofdaltaar bevindt. wordt omsloten door een prachtig smeedijzeren hek dat de verbinding maakt met een ruime kooromgangWandelgang rond het hoogkoor, waarop eventueel koorkapellen en kranskapellen uitgeven. met zijkoren en -kapellen. De middenbeukDe ruimte tussen de twee middelste reeksen pijlers van het schip. biedt een drieledige opstand met spitsboogarcades, een volledig omlopend triforium en glasramen.
Het beeldhouwwerk van de constructieve delen en van de biechtstoelenEen meubel dat speciaal werd ontworpen om het sacrament van de biecht te vergemakkelijken, m.n. door te vermijden dat biechtvader en biechteling oog in oog met elkaar zouden staan. Links en rechts zijn knielbanken voor biechtelingen; in het midden is een hokje waarin de biechtvader zit. Beiden zijn van elkaar gescheiden door een wand waarin een rasterwerk is aangebracht zodat de biechtvader de biechteling wel kan horen, maar niet zien. en communiebankenEen lage afsluiting van het koor of een kapel, in de vorm van een lange knielbank. Vóór het Tweede Vaticaans Concilie gold het gebruik dat men de communie geknield op deze bank ontving. is fraai werk van Jan Gerrits. In de zijkoren toegewijd aan O.-L.-Vrouw en het H. Hart vallen de neogotische muur- en gewelfschilderingen op. Het homogeen neogotische interieur biedt ook een grote verscheidenheid aan kunstwerken. Het hoofdaltaar en de zijaltaren, de preekstoelEen kerkmeubel, dat nu meestal in onbruik is geraakt en dat bestaat uit een verhoog vanwaar de predikant de kerkgangers toesprak. Meestal staat een preekstoel in het midden aan de zuidzijde van de kerk. en meeste neogotische sculpturen zijn mooi beeldhouwwerk van J.B. De Boeck en J.B. Van Wint. De altarenHet altaar is het centrale meubel in de Eucharistie. In oorsprong is een altaar een offertafel. Dit past in de theologische visie dat Jezus zichzelf geofferd heeft, door zijn kruisdood, om de mensheid te verlossen, zoals dit symbolisch wordt uitgebeeld op het schilderij “Het Lam Gods” van de gebroeders Van Eyck. In de huidige tijd wordt het altaar dikwijls omschreven als “de tafel van de Heer”. Hierbij verwijst het altaar naar de tafel waaraan Jezus en zijn leerlingen zich bevonden bij de instelling van de Eucharistie tijdens het Laatste Avondmaal. Net zoals Jezus en zijn leerlingen toen, verzamelen de priester en de gelovigen zich rond deze tafel met brood en wijn. zijn tevens verlucht met koperwerk van Lambert Van Rijswijck. In de Sint-Rochuskapel vinden we een geschilderd retabelGeschilderde en/of gebeeldhouwde achterwand van een altaar dat tegen een wand of pijler is geplaatst. Onder het retabel is er soms een predella. van Jozef Janssens. Albert Poels en Alfons De Roeck plaatsen ca. 1940 nog 4 opvallende heiligenbeelden tegen de vieringpijlers.
Ook een aantal kunstwerken uit de vroegere Willibrorduskerk zijn nog aanwezig: vooral het 15de-eeuwse beeld van O.-L.-Vrouw met de Druiventros, met haar prachtige garderobe, en het schilderij van P.P. Rubens, Willibrordus in aanbidding voor de H. Familie. De 4 votiefschilderijen in de dwarsbeukHet dwarsschip vormt a.h.w. de dwarsbalk van het kruisvormige grondplan. Het dwarsschip bestaat uit twee kruisbeuken of dwarsbeuken, die elk links en rechts een uitsprong vormen t.o.v. het schip. Synoniem Transept. zijn uniek in Antwerpen.
De eind 19de-eeuwse neogotische glasramen komen uit de befaamdste glazeniersateliers: Stalins & Janssens, Jules Dobbelaere en Jozef Osterrath, In 1933 worden hieraan 2 bijzondere ramen van Eugeen Yoors toegevoegd.
Het epitaafmonument van kunstschilder Cornelis Schut (midden 17de eeuw) neemt een aparte plaats in. Tenslotte is de kerk 2 kruiswegen rijk, een 19de-eeuwse, geschilderd door Edward Dujardin, en een 20ste-eeuwse, gebeeldhouwd door Nestor Gerrits.