Mariakapel in de Haantjeslei
Tot 1954 gekend als Sint-Rochuskapel
De oude Sint-Rochuskapel
Eerwaarde Heer Judocus Ansiau (1807-1879), kapelaan in het kloosterGebouwencomplex waarin leden van een religieuze orde samenleven. Zij volgen daarbij de regel van hun stichter. De oudste kloosterordes zijn de kartuizers, dominicanen, franciscanen, augustijnen en hun vrouwelijke tegenhanger. Let wel: benedictijnen, norbertijnen, cisterciënzers, trappisten en hun vrouwelijke tegenhangers wonen in een abdij; jezuïeten in een huis. van de Kapucinessen in de Sint-Rochusstraat, had een buitenverblijf met koetshuis hier in de Haantjeslei.
In 1872 laat hij door de bekende aannemer-architect Jacobus Franciscus Lega (1813-1889) het bestaande koetshuis omvormen tot een kapelEen kleine kerk die geen parochiekerk is. Zij kan deel uitmaken van een groter geheel zoals een ziekenhuis, school of godshuis of op zichzelf staan.
Een afgesloten deel van een kerk met een eigen altaar.
, toegewijd aan Sint-Rochus. De devotie tot deze pesheilige heeft ongetwijfeld verband met de cholera-epidemieën die Antwerpen in de 19e eeuw teisteren.
Het plafond in stucwerk reikt tot in de nok van het dak. De achterwand tegenover de ingang is ingedeeld in drie segmenten. Tegen het middelste segment is het beeld van de heiligeDit is een titel die de Kerk aan een overledene toekent die bijzonder rechtschapen en gelovig heeft geleefd. In de Rooms-Katholieke en de Orthodoxe Kerk mogen heiligen worden vereerd (niet aanbeden). Een aantal heiligen zijn ook martelaren. opgesteld als in een apsisHalfronde of veelhoekige uitbouw waar zich het hoofdaltaar bevindt in een kerk..
Het twee meter lange altaarHet altaar is het centrale meubel in de Eucharistie. In oorsprong is een altaar een offertafel. Dit past in de theologische visie dat Jezus zichzelf geofferd heeft, door zijn kruisdood, om de mensheid te verlossen, zoals dit symbolisch wordt uitgebeeld op het schilderij “Het Lam Gods” van de gebroeders Van Eyck. In de huidige tijd wordt het altaar dikwijls omschreven als “de tafel van de Heer”. Hierbij verwijst het altaar naar de tafel waaraan Jezus en zijn leerlingen zich bevonden bij de instelling van de Eucharistie tijdens het Laatste Avondmaal. Net zoals Jezus en zijn leerlingen toen, verzamelen de priester en de gelovigen zich rond deze tafel met brood en wijn. is tegen deze achterwand aangebouwd. In het midden van het altaar is een uitsparing van 20 bij 20 cm. aangebracht voor de altaarsteenEen tegel in het bovenblad van een altaar, waaronder zich relieken bevinden. Een altaarsteen vertoont vijf [meestal Griekse] kruisen, die verwijzen naar de vijf wonden van Jezus. met relikwieën.
Eerw. H. J. Ansiau overlijdt in 1879. Zijn familie erft het woonhuis en de kapel komt in handen van de pastoors van de Sint-Laurentiusparochie.
Eerw. H. Petrus Isidoor de Meyer, van 1882 tot 1905 pastoorEen priester die verantwoordelijk is voor een parochie. van deze parochie,
laat een neogotische gevel in rode baksteen bouwen voor de ingang van het vroegere koetshuis. Boven op de gevel prijkt een groot kruis. Een radvenster met twaalf punten werpt een lichtstraal in het interieur van de kapel.
Het voormalige koetshuis krijgt nu ook aan de buitenkant het uitzicht van een kapel.
Eerw. H. Franciscus Ceulemans, van 1905 tot 1928 pastoor van de parochie, heeft de kapel overgedragen aan de kerkfabriekEen officiële instelling die de materiële middelen beheert die nodig zijn voor de uitoefening van de eredienst in een parochie. Concreet betekent dit dat zij instaat voor de (ver)bouw(ing) en het onderhoud van het kerkgebouw, de aankoop van liturgische gewaden en voorwerpen, het betalen van lonen van de organist en eventueel personeel, … De kerkfabriek heeft inkomsten uit misintenties, speciale vieringen (m.n. huwelijken en uitvaarten), een deel van de collecte en eventueel uit pacht- en huurgelden van onroerend goed. van de Sint-Laurentiusparochie.
De Mariakapel
In het kader van het Mariajaar 1954 neemt Kan. J. Brosens, pastoor van St. Laurentius van 1943 tot 1973, het initiatief deze ondertussen vervallen kapel om te vormen tot Mariakapel. De scoutsgroep van St.Laurentius neemt de taak op zich de kapel op te ruimen en op te knappen.
Op de plaats van het St. Rochusbeeld wordt nu een nieuw Mariabeeld geïnstalleerd, uitgevoerd in geglazuurd keramiek (±1m30).
Het Mariajaar stond in het teken van Maria Koningin van de hemel en van de aarde.
Maria draagt een kroon op haar hoofd met twaalf sterren.
Op haar rechterarm draagt ze het Jezuskind, eveneens gekroond.
Met haar linkerhand houdt ze een scepter vast als teken van koninklijke waardigheid.
Ze draagt een blauwe mantel en daaronder een kleed in aardetinten: Koningin van hemel en aarde.
Ondanks de goede zorgen van de buren raakte het gebouw weer in verval. De Kerkfabriek van Sint-Laurentius nam in 2018 het initiatief het gebouw op te knappen o.a. met de hulp van bereidwillige buren en parochianen. Nu is de oorspronkelijke architectuur opnieuw zichtbaar en de kapel wordt verlicht door het radvenster.
Via DEZE KAART kan u een reisweg bepalen in functie van uw vervoermiddel.
Ook VELO-Antwerpen is een optie: https://www.velo-antwerpen.be/
Het leven van Sint-Rochus
Rochus werd geboren te Montpellier omstreeks 1295 uit een familie van rijke kooplui.
Hij maakte zich los van zijn familie en ging als kluizenaarEen persoon die alleen en van de wereld afgezonderd leeft om sober en vroom te leven. De woning van een kluizenaar noemt men ‘kluis’. leven. Na enige tijd ging hij op pelgrimstocht naar Rome. Hij zou drie jaar in Rome geleefd hebben. Op zijn pelgrimstocht genas hij pestlijders door gebed en door een kruisteken. Op zijn terugtocht werd hij zelf aangetast door de ziekte. Hij trok zich terug in een hut, waar een engel zijn pestbuilen verzorgde en waar een hond hem elke dag voedsel bracht. Hij genas. Bij zijn terugkomst in Montpellier maakte hij zich niet bekend. Hij werd aanzien voor een spion en vijf jaar opgesloten in de gevangenis. Hij stierf omstreeks 1327.
Van het leven van Rochus is zeer weinig met zekerheid gekend. Hij is nochtans een van de populairste heiligen van Europa geworden.
Hij werd aanroepen tegen besmettelijke ziekten van mensen, van dieren en van gewassen.
West-Europa werd herhaaldelijk geteisterd door pest en cholera. Dat zou mede zijn populariteit kunnen verklaren.
Rochus wordt voorgesteld als een pelgrim met pelgrimsstaf en reiszak, met een hond die hem brood brengt. Hij trekt zij kleed opzij zodat de pestbuil op zijn dij zichtbaar is.
NB.
In de sacristieDe kamer waar de priester(s), de gebedsvoorganger(s) en de misdienaar(s) en/of acoliet(en) zich voorbereiden en omkleden voor de mis. van de Sint-Laurentius parochie staat nog steeds een 19e eeuws beeld van de heilige Rochus, van onbekende origine, en die van die kapel afkomstig zou kunnen zijn. Toen de kapel aan Maria toegewijd werd, in 1954, bestond nog het broederschap van Sint-Rochus in de parochie.
Er was een altaar voor St.-Rochus in de vorige kerk (van architect Bourla) die afgebroken werd in 1932. De heiligenbeelden van die kerk werden samen verkocht. In de nieuwe kerk van 1934 was er geen plaats voor een Rochusbeeld.
Heeft men toen (in 1934 of in 1954) het oude beeld van de Rochuskapel (tijdelijk?) naar de parochie gebracht voor de jaarlijkse vieringen van het Rochusbroederschap?
