Deurne, Sint-Fredeganduskerk

De kerk is centraal gelegen in Deurne. Ze is beschermd als monument.

Bij de ‘slag van Deurne’ op 2 maart 1579 gevoerd tussen de Spanjaarden en de Staatsen worden de kerk en het ganse dorp verwoest. In de eerste helft van de 17de eeuw wordt de vrijstaande driebeukige kerk in laatgotische stijl heropgebouwd in regionale baksteen, met banden van witte zandsteen (zgn. ‘speklagen’). In oktober 1644 wordt de kerk plechtig ingewijd. Opvallend is de afwezigheid van een westtoren.

Het rijke barokke interieur is ten dele afkomstig van de Antwerpse Sint-Michielsabdij. Tot in de 19de eeuw wordt de Sint-Fredegandusparochie immers bestuurd door de NorbertijnenEen lid van een religieuze orde die in 1220 werd gesticht door de Heilige Norbertus in Prémontré (Noord-Frankrijk). Vandaar dat de officiële benaming voor norbertijn is: reguliere kanunnik van de Orde van Prémontré. In Antwerpen was de Sint-Michielsabdij een norbertijnenabdij. van deze abdijEen geheel van gebouwen dat gebruikt wordt door monniken of monialen. Enkel cisterciënzers, benedictijnen, norbertijnen en trappisten, alsook hun vrouwelijke tegenhangers, hebben abdijen. Een abdij streeft ernaar om zelfvoorzienend te zijn.. Mooie barokke altarenHet altaar is het centrale meubel in de Eucharistie. In oorsprong is een altaar een offertafel. Dit past in de theologische visie dat Jezus zichzelf geofferd heeft, door zijn kruisdood, om de mensheid te verlossen, zoals dit symbolisch wordt uitgebeeld op het schilderij “Het Lam Gods” van de gebroeders Van Eyck. In de huidige tijd wordt het altaar dikwijls omschreven als “de tafel van de Heer”. Hierbij verwijst het altaar naar de tafel waaraan Jezus en zijn leerlingen zich bevonden bij de instelling van de Eucharistie tijdens het Laatste Avondmaal. Net zoals Jezus en zijn leerlingen toen, verzamelen de priester en de gelovigen zich rond deze tafel met brood en wijn.. Het hoofdaltaar (1700) met schilderij van J.P. Ykens (1701) en het Sint-Fredegandusaltaar (1680) gebeeldhouwd door J.B. De Vré, met schilderij van P. Ykens (1682).

Aangenomen wordt dat de heiligeDit is een titel die de Kerk aan een overledene toekent die bijzonder rechtschapen en gelovig heeft geleefd. In de Rooms-Katholieke en de Orthodoxe Kerk mogen heiligen worden vereerd (niet aanbeden). Een aantal heiligen zijn ook martelaren. Fredegandus afkomstig was uit deze streek en leefde in de 7de eeuw. Hij zou benedictijner abtDe man die door de abdijgemeenschap waarvan hij deel uitmaakt, gekozen is om deze gemeenschap gedurende een vastgestelde periode te leiden. zijn geweest in Deurne en was vooral begaan met de kerstening van de plaatselijke bevolking. Door de toenemende devotie voor deze heilige wordt in 1644 de kerk aan Sint-Fredegandus toegewijd. Vóór die tijd was zij immers een Onze-Lieve-Vrouwekerk. Onze-Lieve-Vrouw van Peis en Vrede wordt trouwens nog steeds in deze kerk vereerd.

De site is ook beroemd om haar aanpalend kerkhof met talrijke pronkgraven van de Antwerpse burgerij sinds de 18de eeuw.