De Antwerpse Sint-Andrieskerk, een openbaring.
Identiteitskaart van de patroonheilige
geboren: | Als jood, datum onbekend, net als zijn broer Petrus afkomstig uit Bethsaïda (huis van de vis), een dorp in Galilea aan het meer van Genesaret (Mt. 14:34; Joh. 1:44). |
| vader: | Jona (Mt. 16:17) of Johannes (Joh. 21:15) |
| broer: | Simon (‘Petrus’), eveneens apostel |
| familie: | Volgens een populaire maar apocriefe traditie neef van Jezus van moederskant |
| naam: | Andreas, naar het Griekse andreia wat ‘mannelijkheid’ en ‘dapperheid’ betekent. |
| bijnaam: | Protoklètos of Eerstgeroepene vanwege het roepingsverhaal (Joh. 1:35–40). |
| levensstaat: | ? |
| beroep: | Visser in Kafarnaüm, waar hij een huis bezat samen met Petrus (Mc. 1:21.29). |
| roeping: | apostel; twee versies: 1) Mt. 4:18–20; Mc. 1:16–18; en 2) Joh. 1:35–40. |
| belang: | In de apostellijst bij Mt. (10:2) en Lc. (6:14) wordt Andreas als tweede in de rij genoemd, na Petrus. Toch wordt hij qua belang onder de apostelenDit is de naam die men geeft aan de voornaamste twaalf leerlingen van Jezus, die door Hem gezonden werden om het evangelie te verkondigen. Bij uitbreiding wordt de term ook gebruikt voor andere verkondigers, zoals Paulus en Pater Damiaan (“De apostel der melaatsen”). gezien als de vierde in rangorde, na de drie uitverkorenen Petrus, Johannes en Jacobus de Meerdere, die de exclusieve getuigen zijn van enkele bijzondere momenten van Jezus’ leven. Zo staat Andreas als vierde in de apostellijst vermeld bij Mc. 3:18 en in Hand. 1:13. Eenmaal mag Andreas bij Mc. (13:3) als vierde uitverkorene Jezus’ onderricht aanhoren over het einde der tijden. |
| levensloop: | Na Jezus’ heengaan verkondigt hij het evangelieEén van de 4 Bijbelboeken waarin het optreden van Jezus, zijn dood en opstanding centraal staan. De 4 evangelisten zijn Mattheüs, Marcus, Lucas en Johannes. Letterlijk betekent evangelie ‘Goed Nieuws’/‘Blijde Boodschap’. Met deze term wordt de kernboodschap van deze boeken aangeduid. in Griekenland. Volgens de (orthodoxe) overlevering is hij de eerste bisschopPriester die de leiding heeft van een bisdom. Zie ook aartsbisschop. en zelfs de stichter van de christelijke gemeenschap in Byzantium (het latere Constantinopel). Dat vormt een gezochte parallel met zijn broer Petrus te Rome! |
| dood: | Volgens de overlevering sterft hij de marteldood door kruisiging in Patras (Griekenland) in het jaar 66. |
| feestdag: | 30 november, volgens de overlevering zijn sterfdag. |
| 9 mei, de translatie oftewel overbrenging van zijn reliekenEen overblijfsel van het lichaam van een heilige of een (deel van) een voorwerp dat met een heilige, Jezus of Maria in contact is geweest. De allereerste heiligdommen werden gebouwd op graven van heiligen. Om deze heilige aanwezig te brengen in andere kerken en kapellen werden overblijfselen van deze heiligen verspreid. De eerste altaren waren meestal de sarcofagen van de heiligen. Vandaar ook het gebruik om relieken onder de altaarsteen te plaatsen. Relieken worden ook bewaard in reliekschrijnen en eventueel tentoongesteld in reliekhouders. in 1208 naar Amalfi. | |
| heiligenstatus: | martelaarIemand die weigerde zijn/haar geloof af te zweren en daarom werd gedood. Veel martelaren zijn ook heiligen. |
| relieken: | Het lichaam in Amalfi Volgens de overlevering schenkt de Byzantijnse keizer Thomas Paleologus de relikwie van Andreas’ hoofd in 1461 aan paus Pius II. Ter ere daarvan maakt Frans Duquesnoy in 1629–1633 voor de Sint-Pietersbasiliek in Rome het beroemde barokke, extraverte Sint-Andreasbeeld. In 1964 schenkt paus Paulus VI de kostbare reliek als een gebaar van toenadering aan de patriarch van Constantinopel. Sindsdien rust het hoofd in Patras |
