Antwerpen, Kerken en Toerisme
Toerismepastoraal, Bisdom Antwerpen (TOPA vzw)

De Antwerpse jezuïetenkerk, een openbaring.

Hoe een monument de geschiedenis volgt…

 ALGEMENE GESCHIEDENISDATUMGESCHIEDENIS van de ST.-CAROLUS BORROMEUSKERK

RO

ME

Jezus van Nazareth01-33 
godsdienstvrijheid voor de christenen313

MI

DD

EL

EE

UW

EN

missionering van de Nederlanden7de eeuw
2de stadsuitbreiding met Sint-Katelijnepoort, -wal, -vestca. 1200
3de stadsuitbreiding: Sint-Katelijnewal geslecht1320
begin Antwerpens ‘gouden eeuw’1488
geboorte van Ignatius van Loyola1491

N

I

E

U

W

E

T

IJ

D

Christoffel Columbus in Amerika1492
de stellingen van Luther1517
 1529-1531Ignatius op bedeltocht in de Nederlanden, onder meer te Antwerpen
1539herbouw Huis van Aken door Erasmus Schetz
oprichting jezuïetenorde door paus Paulus III1540 
Concilie van Trente1545-1563
dood van Ignatius1556
 1562eerste jezuïet te Antwerpen – huurhuis op de Meir
Beeldenstorm te Antwerpen1566 
 1574aankoop Huis van Aken – bouw kapel – opening college
Calvinistisch bestuur in Antwerpen1577-1585 
 Mei 1578weigering jezuïeten republikeinse eed en uitwijzing

calvinisten gebruiken jezuïetenkapel
de ‘kolonels’ nemen hun intrek in het college

1578-1585 
calvinistische ‘zuivering’ van de kerken1581
Antwerpen weer Spaans en katholiek1585terugkeer jezuïeten en heropening college
 1587plaatsing Mariabeeld in de gevel van het stadhuis
door de Maria-sodaliteiten o.l.v. Franciscus Costerus
1607verhuis college naar het Hof van Liere
Twaalfjarig Bestand tussen de Staatsen en de Zuidelijke Nederlanden1609-1621 
 1612provincialaat van de jezuïeten te Antwerpen
1614-1615aanleg bouwterrein
15/04/1615eerstesteenlegging van de kerk
1616oprichting van een ‘professenhuis’
1615-1621bouw kerk en toren
1617dood van architect François d’Aguilon, aanstelling Pieter Huyssens
12/09/1621kerkwijding door bisschop Johannes Malderus
1622feest heiligverklaring Ignatius en Xaverius
1622-1623bouw sodaliteitsgebouw
1621-1625bouw Sint-Ignatius- en Mariakapel
1622-1625uitbreiding professenhuis
1625ontslag Pieter Huyssens als architect
18/07/1718Blikseminslag, brand en vernieling van de kerk
1718-1719restauratie kerkgebouw
06/11/1719nieuwe kerkwijding
1719-1720Preekstoel, biechtstoelen, lambriseringen en orgelkast (Jan Pieter I van Baurscheit)
opheffing jezuïetenorde1773sluiting professenhuis en kerk
 1774 e.v.verkoop kunstwerken
1779kerk: catecheselokaal van de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal

M

O

D

E

N

E

T

IJ

D

Franse Revolutie1789 
Franse annexatie Zuidelijke Nederlanden1794kerk: opslagplaats van opgeëiste kerkelijke goederen
opgelegde Franse oorlogsbelasting1795verkoop kerkzilver en schilderijen
nationalisatie van kerken1797kerk: Tempel van de Wet
 1800kerk: Tribunal criminel
Concordaat Pius VII & Napoleon Bonaparte,
afschaffing bisdom Antwerpen
1801 
 1802geopend als parochiekerk ter vervanging van de geschonden Onze-Lieve-Vrouwekerk
 1803zelfstandige parochie Sint-Carolus Borromeus
 19de eeuwdoopkapel, overkomst broederschappen
Slag van Waterloo, België onder Nederland1815kerk fungeert als militair hospitaal
 1817koning Willem verkoopt kerk aan de parochianen
onafhankelijkheid België1830 
 1834jezuïeten preken (in hun oude kerk) een volksmissie
 1839Kruisweg (Edward Du Jardin en H.E. Janssens)
 1840altaarstuk Onze-Lieve-Vrouw van de Karmel (Gustaf Wappers)
jezuïeten kopen een deel van het professenhuis terug
 1849-1865restauratie voorgevel (F. Berckmans)
 1860deel professenhuis geschonken als pastorie
 1873afsluithekken vóór de voorgevel
 1922elektrificatie orgel en klokken(-gelui)
 1925kopie Maria-tenhemelopneming naar Peter Paul Rubens (altaarstuk Mariakapel)
 1939geklasseerd als beschermd monument
 1943nazi-roof van 2 klokken
Oprichting Artiestenpenning en Artiestenmis
(Marie-Elisabeth Belpaire en Benoit Roose)
 1945inslag V-bommen in de buurt: glasscherven
heroprichting bisdom Antwerpen1961 
 1981-1987restauratie gevel en schip (Joseph-Louis Steynen)
 2009brandramp vermeden